Kennisbank

Top 5 arbeidsrisico’s

1. Gevaarlijke stoffen

Ruim een miljoen Nederlanders heeft te maken met gevaarlijke stoffen op het werk en jaarlijks sterven er volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar schatting bijna 3.000 mensen door gevaarlijke stoffen. En dat terwijl veel werkgevers zich niet realiseren dat er bij hen in het bedrijf met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt.
Bij gevaarlijke stoffen gaat het niet alleen om vervaardigde chemicaliën, maar ook om stoffen die ontstaan door processen. Het is van belang om voor elke werkplek binnen het bedrijf goed na te gaan welke mogelijke gevaarlijke stoffen er aanwezig zijn, wat de gevaren ervan zijn en of medewerkers eraan kunnen worden blootgesteld.
Heeft u binnen uw bedrijf te maken met gevaarlijke stoffen, dan moet u de gevaarlijke stoffen registreren die in de werkomgeving aanwezig kunnen zijn. Daarnaast moet u een nadere inventarisatie gevaarlijke stoffen uitvoeren, de RI&E gevaarlijke stoffen. De blootstelling (aard, mate en duur) aan gevaarlijke stoffen moet daarin worden beoordeeld. Op basis van de beoordeling van de blootstelling moet de werkgever maatregelen treffen om schadelijke gevolgen te voorkomen. 

2. Schadelijk en hinderlijk geluid

Dagelijks worden zo’n 900.000 werknemers blootgesteld aan schadelijk geluid, vooral in de bouw en industrie. Schadelijk geluid is het niveau van het geluid boven 80 dB (A). Gemiddeld betekent een blootstelling vanaf 80 dB (A) gedurende 8 uur per dag, vijf dagen per week bij 40 dienstjaren dat er schade kan ontstaan.
Gehoorschade kan niet worden genezen, maar wel worden voorkomen. Zowel de werkgever als de werknemer heeft hier een verantwoordelijkheid. Veilig werken is niet alleen een kwestie van geluidsarme machines, duidelijke instructies en beschermingsmiddelen. Veilig gedrag is net zo belangrijk. Denk daarbij aan het consequent dragen van gehoorbescherming.
Hinderlijk geluid kan zowel boven als onder de 80 dB(A) liggen. Klachten over hinderlijk geluid kunnen zeer divers zijn: hoge geluidsniveaus, slechte spraakverstaanbaarheid, onvoldoende privacy, concentratieverlies, eentonigheid, schrikreacties, etc.

3. Machineveiligheid

Jaarlijks gebeuren er ongeveer 425 ernstige ongevallen in Nederland. Het werken met machines, apparaten, gereedschappen en installaties brengt risico’s met zich mee. Machines kunnen gevaarlijk zijn, of ze kunnen gevaarlijk worden door veroudering of slijtage. U voorkomt ongelukken door ervoor te zorgen dat uw werknemers de machines veilig gebruiken en dat de apparaten voldoen aan alle veiligheids- en keurmerken.
De wetgeving voor machineveiligheid is gebaseerd op Europese richtlijnen. De Richtlijn Arbeidsmiddelen is in Nederland geïmplementeerd in het Arbobesluit. Op basis van de Richtlijn Arbeidsmiddelen moet u voor alle bestaande machines een risicobeoordeling (laten) uitvoeren, om het gewenste veiligheidsniveau te bereiken. Onze Hoger Veiligheidskundige kan u hierover adviseren.

4. Werkplekinrichting

Aangezien de meeste mensen zo’n groot deel van hun tijd doorbrengen op het werk, moet de werkplek voldoen aan de daarvoor gestelde veiligheids- en gezondheidseisen. Het gaat om alle typen werkplekken, of het nu in een productie- of kantooromgeving is. Slecht ingerichte werkplekken kunnen leiden tot gezondheidsklachten en ongevallen. Een goede werksituatie verlaagt het verzuim en daarmee de bedrijfskosten. Het zorgt bovendien voor een positieve bijdrage aan de productiviteit en tevredenheid van uw werknemers.
Een ergonoom kan wat de werkplek betreft op een breed vlak advies geven. Over de werkplekinrichting, maar ook over het opstellen van een eisenpakket voor meubilair en hulpmiddelen. Hij kan adviseren bij nieuwbouw, verbouwing en verhuizing, maar ook meedenken bij het ontwikkelen van nieuwe kantoorconcepten, zoals flexwerk en thuiswerk.

Beeldschermwerk

Op kantoor wordt altijd gewerkt met beeldschermen. Niet alleen computers maar ook tablets, displays en smartphones. Wij kijken per dag, op het werk én thuis, bijna net zoveel naar beeldschermen als dat we slapen. Handig al die schermen maar ook een belangrijke bron van klachten als hoofdpijn en last aan armen en nek. Klachten die uiteindelijk kunnen leiden tot (langdurig) verzuim. Een ergocoach kan uw medewerkers helpen met het correct instellen van de beeldschermwerkplek. U kunt hiervoor een werknemer (bijvoorbeeld de preventiemedewerker) een training laten volgen.

Fysieke belasting

Te zwaar tillen, te veel dragen, werken met trillend gereedschap of een ongunstige werkhouding. Dit kan zorgen voor ‘klachten aan het bewegingsapparaat’. En dat gebeurt helaas nog te veel, vooral in de bouwsector, zorgsector en logistieke sector waar de lichamelijke belasting van werknemers groot is. Ook fysieke onderbelasting (te weinig bewegen of te lang zitten) is ongezond. Zorg ervoor dat uw preventiemedewerker of een externe deskundige, zoals een ergonoom, de houding en belasting van uw werknemers beoordeelt en de hulpmiddelen bekijkt. Hiermee kunt u chronische klachten voor zijn.

5. Psychosociale arbeidsbelasting

Bij arbeidsrisico’s gaat het om meer dan de werkplek en machines. Ook de omgang met collega’s kan veel invloed hebben op hoe iemand zich voelt. Zeker als er sprake is van pesten, agressie en geweld, discriminatie of seksuele intimidatie. Deze vormen van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) kunnen ingrijpende gevolgen hebben; mensen kunnen er letterlijk ziek van worden. Ook werkdruk valt onder de noemer psychosociale arbeidsbelasting. PSA kan leiden tot werkstress, beroepsziekte #1 en verantwoordelijk voor een kwart van het langdurig psychisch verzuim.

Als werkgever bent u verplicht grensoverschrijdend gedrag, werkdruk en werkstress te voorkomen. De aanpak op ongewenste situaties, zoals pesten of discriminatie, legt u vast in een wettelijk verplicht PSA-beleid. U kunt het beleid zelf vormgeven, of opstellen in samenwerking met een externe deskundige.
 
Pesten op het werk
Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft maar liefst 1 op de 10 werknemers te maken met pestgedrag. En pesten kan grote gevolgen hebben. Werknemers die het mikpunt zijn van pesterijen krijgen vaak minder zelfvertrouwen en komen in een sociaal isolement terecht. De persoonlijke waardigheid en mentale integriteit van werknemers raken beschadigd. Ze kunnen slaapproblemen ontwikkelen en de productiviteit gaat achteruit. Uiteindelijk melden ze zich ziek en de spanning kan er uiteindelijk toe leiden dat de werknemer uitvalt met een burn-out. Als het echt zo ver komt, bent u uw medewerker gemiddeld 8 maanden kwijt. De Arbowet verplicht werkgevers om een anti-pestbeleid te hebben als onderdeel van het PSA-beleid.
 
Discriminatie op het werk
Sinds 2009 is het verbod op discriminatie ook in de Arbowet opgenomen. De gevolgen zijn vergelijkbaar met die van pesten. De persoonlijke waardigheid en mentale integriteit van werknemers die gediscrimineerd worden, raken beschadigd. Ze kunnen slaapproblemen ontwikkelen en de productiviteit gaat achteruit. Uiteindelijk melden ze zich ziek en kunnen zelfs arbeidsongeschikt raken.
Het is dus niet alleen wettelijk verplicht, maar ook van belang voor het verminderen van arbeidsrisico’s om een goed PSA-beleid op te stellen. Dat maakt het voor iedereen duidelijk wat binnen uw organisatie wel en niet mag en kan. U benoemt verder een interne of externe vertrouwenspersoon en u stelt een klachtencommissie aan.
 
Vertrouwenspersoon
Neerbuigende opmerkingen, agressie, pesten. Het zijn problemen die in elke organisatie kunnen voorkomen, maar waar slachtoffers vaak niet zomaar over durven spreken. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon kan een belangrijk onderdeel zijn van het beleid op het gebied van psychosociale arbeidsbelasting. Een vertrouwenspersoon verlaagt de drempel om problemen aan te kaarten, wat bijdraagt aan een goede werksfeer en de duurzame inzetbaarheid van uw mensen.
 
Verlichting
Fel licht heeft een andere impact op de werknemer dan gedempt licht. En als er bijvoorbeeld onvoldoende verlichting is, kunnen werknemers meer fouten maken. Om risico’s te beperken, past u de verlichtingssterkte en lichtkleur aan de omgeving en werkzaamheden aan. Schaduwvorming, weerkaatsingen en contrastverschillen moeten worden voorkomen.
U kunt verlichting ook in positieve zin inzetten en bijvoorbeeld (laten) uitzoeken welk licht in uw werkomgeving juist een stimulerend effect heeft. De externe deskundige kan u hierover adviseren.
 
Binnenklimaat
Een droge mond, geïrriteerde ogen, hoofdpijn, veelvuldige verkoudheid: klachten waarbij het binnenklimaat, of de klimaatbeheersing, de boosdoener kan zijn. Het thermisch binnenklimaat op de werkplek heeft invloed op het comfort en productiviteit van de werknemers. In extreme gevallen kan het thermisch binnenklimaat leiden tot onomkeerbare gezondheidsschade. Het thermisch binnenklimaat kunt u verbeteren door technische en organisatorische maatregelen te nemen. Ook op dit gebied kan een externe deskundige uitkomst bieden en oplossingen aandragen.
 
Hittebelasting en werken in de kou
Wat u kon lezen over het binnenklimaat geldt ook voor de aanpak van hittebelasting en voor werken in de kou. Centraal staat de temperatuurbalans in het lichaam (de kerntemperatuur). Het is zaak om deze rond de 37 graden Celsius te houden. De kerntemperatuur komt tot stand door de omgeving, het metabolisme (de stofwisseling) en het regulerend vermogen van het lichaam. Het metabolisme is verantwoordelijk voor de interne warmteproductie van het lichaam. Deze warmte is een bijproduct van het verbrandingsproces tijdens ons metabolisme (de spijsvertering).
Bij een toename van activiteiten neemt ook de interne warmte toe, bovenop de omgevingsfactoren. Bij extreme warmte heeft het lichaam moeite om zijn kerntemperatuur niet te laten oplopen en dat brengt risico’s met zich mee. Ook als de temperatuur te veel daalt kunnen lichaamsfuncties verstoord raken. Daalt de kerntemperatuur tot onder de 35 gaden Celsius, dan is er sprake van onderkoeling. Onderkoeling kan een hartstilstand veroorzaken.
Opwarming en verkoeling van het lichaam tot gevaarlijke niveaus is te voorkomen door voorspellende normen te gebruiken die bijvoorbeeld een maximale verblijfstijd en rustverhouding voor te schrijven. De externe deskundige kan u over klimaat(beheersing)adviseren.

Bron: https://www.arboned.nl/wat-u-moet-weten/arbeidsrisico-s-verminderen#stoffen