Kennisbank

Geef machineveiligheid prioriteit!

GEEF MACHINEVEILIGHEID PRIORITEIT!

Een verdiepend onderzoek naar honderd ernstige arbeidsongevallen met machines. Elk jaar verliezen circa 280 mensen lichaamsdelen, vooral vingers of delen daarvan, tijdens werkzaamheden met machines met bewegende onderdelen. Voorbeelden zijn cirkelzagen, vulmachines en transportbanden. Om dit te voorkomen is het essentieel dat medewerkers niet in aanraking kunnen komen met bewegende delen van machines. In de praktijk zijn fysieke afschermingen daarvoor lang niet altijd effectief. Afschermingen zijn bijvoorbeeld verwijderd voor onderhoud, of medewerkers zijn in de verleiding gekomen ze te omzeilen. Dit blijkt uit een nadere analyse door het RIVM van honderd ernstige arbeidsongevallen.
 
Op basis van de analyses is een aantal concrete lessen voor de praktijk geformuleerd. De lessen hebben de vorm van aanbevelingen aan bedrijven en professionals, om ze te helpen de mogelijke gevaren van bewegende delen van machines zo goed mogelijk te beheersen. De lessen zijn nader uitgewerkt in het hoofdstuk met conclusies en aanbevelingen. 

1. Controleer regelmatig of de afscherming van bewegende delen nog deugdelijk en effectief is.
2. Wees specifiek bij het inventariseren en evalueren van risico’s op papier in de RI&E en in de praktijk tijdens het werk. 
3. Zorg voor goede en specifieke werkinstructies. 
4. Let op specifieke gedragingen die regelmatig tot ongevallen leiden. 
5. Gebruik input van andere bedrijven in dezelfde sector. 

Uit verhalen van ongevallen blijkt dat er een patroon te ontdekken is dat leidt tot ongevallen. Dit is onderstaand schematisch weergegeven.
 
Machines zijn vandaag de dag niet meer weg te denken uit de moderne industriële samenleving. Om risico’s voor medewerkers te beheersen, moeten maatregelen worden getroffen; 

• Bronmaatregelen genieten de voorkeur. Deze maatregelen nemen een gevaar aan de bron weg of beperken het sterk. 
• Daarna volgen collectieve maatregelen zoals het aanbrengen van fysieke afschermingen. 
• Vervolgens zijn de individuele maatregelen van belang die gericht zijn op de handelingen van individuele medewerkers. Voorbeelden hiervan zijn: tweehandenbediening of blokkeerbediening. 
• ‘Last but not least’ komen de persoonlijke beschermingsmiddelen. Waarbij ook extra gevaren kunnen optreden zoals handschoenen die in het bewegende deel van de machine getrokken worden.